eu-logo

Kääzzkõõzzi õõudummuš - ekollega

Sääʹmǩiõllsaž da kulttuurmeâldlaž kääzzkõõzzi õõudummuš

Sääʹmǩiõllsaž da sääʹmkulttuur meâldlaž kääzzkõõzzid lij vikkum ooudårra õhttsažtuâjast Poskein, säʹmmlai dommvuuʹd kooʹddivuiʹm, SámiSoster ry:in da jeeʹres toiʹmmjeeʹjivuiʹm jeäʹrab mieʹldd kuõskeeʹl:

  • säʹmmlai ââʹǩǩoummi kääzzkõõzzid (SaKaste-haʹŋǩǩõs, Seniori Kaste -haʹŋǩǩõs  Toimiva kotihoito Lappiin -haʹŋǩǩõs)
  • sääʹm piârkääzzkõõzzid (Perhekeskus toimintamalli Lappiin -haʹŋǩǩõs)
  • sääʹm kääzzkâʹsttemohjjummuž (Paljon palveluja tarvitsevat -haʹŋǩǩõs)
  • sääʹm peäʹnectuâj (PaKaste 2 -haʹŋǩǩõs)

Tän poodd sääʹmǩiõllsaž da kulttuurmeâldlaž kääzzkõõzzid oouʹdeet vueʹssen Lapin rakenneuudistus -haʹǩǩõõzzâst(liŋkk) da Tulevaisuuden sote-keskus Lappiin haʹnǩǩõõzzâst(liŋkk).

Oouʹdeemhaʹŋǩǩõõzzi õhttvuõđâst lie puuʹtʼtum mõõnteeʹlm da materiaal sääʹmǩiõllsaž da kulttuurmeâldlaž kääzzkõõzzi tuärjjan:

 

Psykososiaalʼlaž kääzzkõõzz

Ouddpeâmm

Jeeʹres toiʹmmjeeʹji raajjâm:

 

Sääʹmǩiõllsai kääzzkõõzzi vuäǯǯamvuõtt

Sääʹmǩiõllsai kääzzkõõzzi vuäǯǯamvuõđ di säʹmmlai kääzzkõstoođvažvuõđ lij seʹlvtum tuʹtǩǩummši da seuʹrrjemrapoorti veäkka. Määŋgain positiivlaž ouddnummšin huõlǩani sääʹmǩiõllsaž sosiaal- da tiõrvâsvuõttkääzzkõõzz jie leäkku õinn nokk vuäǯǯamnalla. Sääʹmǩiõllsai kääzzkõõzzi vuäǯǯamvuõtt vaajtââll vuuʹdi mieʹldd da jeeʹres sääʹmǩiõli kõõskâst. Jeäʹrben aanar- da nuõrttsääʹmǩiõllsaž kääzzkõõzzin lij jiânnai vääʹnn. Lääʹddjânnam lij vuäǯǯam ooumažvuõiggâdvuõttsuåppmõõžži tiuʹddepiijjmõõžž vuåppai orgaanin da jeeʹres ooumažvuõiggâdvuõttmekaniiʹsmin siâzztõõzzid jeäʹrab mieʹldd kuõskeeʹl taarb pueʹreed sääʹmǩiõllsaž sosiaal- da tiõrvâsvuõtthuâllkääzzkõõzzi vuäǯǯamvuõđ.

Tuʹtǩǩeempuåđõõzzi mieʹldd sääʹmǩiõllsa tuâjjla lie nuʹtt kååddlaž ko riikklaž sektoorâst leigga ooccanj, tuʹlǩǩeemkääzzkõõzz jäuʹǩǩe leigga kuuʹǩǩ di kääzzkõõzzin teâđtummuš lij tääuʹjmõsân vännai. Jõnn vääʹn õʹnneš sääʹmǩiõllsaž da kulttuurvuâlǥaž ââʹǩǩoummi domm- da håivvkääzzkõõzzi di tiõrvâsvuõttkääzzkõõzzi beäʹlnn. Päärnaid, nuõrid da piârrjid kuõskki sääʹmǩiõllsaž kääzzkõõzzin määŋg kõskksaž kääzzkõõzz, mâʹte jeäʹnnvuõtt- da päärnaivuäpstõk- di jeeʹresnallšem piâr- da terapiakääzzkõõzz lie taʹrjjeemnalla tåʹlǩ lääddas. Vaʹstteeinalla sääʹmǩiõllsaž da kulttuurvuâlǥaž psykososiaalʼlaž kääzzkõõzzin lij jõnn vääʹnn.

Peʹcclõʹtti lij tõt, što sääʹm ǩiõll-lääʹjj tobddmõš lij vännai nuʹtt säʹmmlai ko veʹrǧǧniiʹǩǩi seʹst, da što veʹrǧǧniiʹǩǩi šiõttõõttmõš sääʹmǩiõl ââʹnnma lie måttmi sõõʹji õinn ǩiõldla. Håʹt sääʹm ǩiõll-lääʹǩǩ kaiʹbbai jiõččaltteemvuõđ veʹrǧǧniiʹǩǩin še, pääcc sääʹmǩiõllsa kääzzkõõzz vuäǯǯmõš täujja äʹššneeʹǩǩ jiijjâs vaʹstteemnalla