eu-logo

Bálvalusaid ovddideapmi - ekollega

Sámegielat ja kultuvrra čuovvu bálvalusaid ovddideapmi

Sámegielat ja kultuvrra čuovvu bálvalusat leat ovddiduvvon ovttasbarggus Poskein, sámiid ruovttuguovllu gielddaiguin, SámiSoster rs:in ja eará doibmiiguin earret eará čuovvovaš áššiid olis:

  • sápmelaš eallilanolbmuid bálvalusat (SaKaste-fidnu), Seniori Kaste -fidnu, Doaibmi ruoktodikšu Lappii -fidnu)
  • sápmelaš bearašbálvalusat (Bearašguovddáš doaibmamálle Lappii -fidnu)
  • sápmelaš bálvalusbagadallan (Paljon palveluja tarvitsevat -fidnu)
  • sápmelaš gárrenávdnasiid eastadanbargu (PaKaste 2-fidnu)

Dál sámegielat ja sámekultuvrra čuovvu bálvalusat ovddiduvvojit oassin Lappi ráhkadusođastus -fitnus (liŋka) ja Boahttevuođa sode-guovddáš Lappii -fidnu (liŋka).

Ovddidanfitnuid oktavuođas leat buvttaduvvon metodat ja materiála doarjun dihte sámegielat ja kultuvrra čuovvu bálvalusaid.

Dikšun- ja divššodanbargu

Eallilanolbmot

Bálvalusbagadallan

Mánnábearrašat

Psykososiála bálvalusat

Árrabajásgeassin

Eará doibmiid gárgehan:
•    Muitogiisá - materiálabáŋku sápmelaš eallilanolbmuid astoáiggedoaimma várás SámiSoster rs 
•    Lámisvuođabálvalusaid giehtagirji 
•    Čoahkis - Sámegielat buresveadjin- ja dearvvašvuođarávvema materiálabáŋku

Sámegielat bálvalusaid fidnašuvvan

Sámegielat bálvalusaid fidnašuvvama ja sámiid bálvalusduđavašvuođa leat čielggadan dutkamušaid ja čuovvunraporttaid bokte. Máŋggain positiivvalaš ovdánaniešvuođain fuolakeahttá sámegielat sosiála- ja dearvvašvuođabálvalusat leat ain ilá unnán oažžun láhkai. Sámegielat bálvalusaid fidnašuvvan molsašuddá guovlluid mielde ja iešguđet sámegielaid oasil. Earenoamážit anáraš- ja nuortalašgielat bálvalusain lea stuorra vátni. Suopma lea ožžon olmmošvuoigatvuođasoahpamuša ollašuhttima goziheaddji orgánain ja eará olmmošvuoigatvuođamekanismmain ávžžuhusaid earret eará dan birra, ahte lea dárbu buoridit sámegielat sosiála- ja dearvvašvuođabálvalusaid fidnašuvvama.

Dutkanbohtosiid mielde sámegielat bargit leat sihke gielddalaš ja stáhtalaš sektoris ilá unnán, dulkonbálvalusaid oažžu ilá hihtásit ja dieđiheapmi bálvalusaid birra lea almmolaččat váilevaš. Stuorrá váillit orro leame eallilanolbmuid sámegielat ja kulturvuđot ruokto- ja divššodanbálvalusain ja dearvvašvuođabálvalusain. Mánáide, nuoraide ja bearrašiidda guoski sámegielat bálvalusain máŋggaid guovddáš bálvalusaid, degomat eadnivuođa- ja mánáidrávvehat- ja iešguđetlágan bearaš- ja terapiijabálvalusaid, sáhttá oažžut dušše suomagillii. Seamma ládje sámegielat ja kulturvuđot psykososiála bálvalusain lea stuorra váili.

Fuolastuhtti lea dat, ahte sámi giellalága dovdan lea váilevaš sihke sápmelaččaid ja eiseválddiid gaskkas, ja ahte eiseválddiid doaladumit sámegiela geavaheami guovdu leat muhtun oassái ain negatiivvalaččat. Vaikko sámi giellaláhka eaktuda iešráđálašvuođa maiddái eiseválddiin, sámegielat bálvalusa oažžun báhcá dávjá áššehasa iežas ovddasvástádussan.

Liŋkkat: